joad aldizkaria berriro kalean!

klikatu hemen

ZALDIAAA

Ekidoen familiako ugaztun pedosidaktilo handia eta gorpuzkera lirainekoa eohippus di izen zientifikoa.

Zaldiak 80 eta 192 cm-koa izan daiteke ujastun da.buztan oso luzea eta hanka fin eta luzeak.

Zaldiak mormalean baserrietan eta mendietan bizi dira batez ere barretokietan.

Nola arrak hala eme edo behoarrak 4-3 urtekin lortzen dute sexu heldutasuna.Behorra moxolaz eriditzen da 11.

Zaldiak hainbat gauzetarako erabiltzen da.garraioarako armadarako eta baita piliciaetarako.

HARTZA

Hartza ursus artors-eko izen zientifikoa duen ugaztun orojalea da.

1´5o m eta 2´95m- ra irits daiteke.675 kg pisatzen du , hala ere, 60 km /h abiadura korrika egin ahal du.Bere hanka sendoekin zuhaitz bat lurrera bota dezake,gainera izugarrizko indarra du.Usaimena bere zentzurik garatuena da: 3 km - ra dagoen hildako animali bat usaindu ahal du

Europan,Asia epelako eta Ipar A merikako basoetan bizi .Gehinetan haitzuloetan.Eukal Herrian oso gutxi geratzen dira 10 baino gutxiago, tontor altuenetan daude.

Denetarik jaten du,baina gehienetan okela eta izokina. Beste batzuetan janaria oso eskas dagoenean , fruituak eta landareen lorak jan behar ditu

Emeak maiatzean eta ekainean altan egoten dira.Bi hilabete egoten dira haurdun. Hiru kume izan ahal ditu .kumeak amarekin urte bat egoten dira amarekin. Ondoren , bakoitzak bere bidea hartzen du helduak izan arte eta beste hartz batzuekin egon arte.

JANIRE.

IZURDEA

Izurdea,azal leuna eta gorputz grisaska duen ugaztun ornoduna da.


Hortz ugari ditu 20-28hortz koniko goialdean eta behe aldeko masai-hezurretan.Bular aldeko hegalek 30-50cm neurtzen dute eta bizkar aldekoa 23cm.Beraien neurria 2-4m da eta 200-500kg pisatzen dute.

Itsaso guztietan bizi dira eta zenbait espezie ur-gezakoak dira.

Izurdeen elikadura arrain pelogikoetan oinarritzen da:sardinak,antxoak,merlenkak,legatzak,berdelak eta antzerako arrainez elikatzen da.

Arrek bi irekigune dituzte.Isatzetik gertuen dagoena,uzkia da,eta bestea,sexu-organoa.Emeek ere bi dituzte,beraiek biak gertuago dituzte.

Izurdeak txikiak direnean ezin dira bere kabuz elikatu,hortaz,amek laguntzen die.Handiak direnean taldean joaten dira janariaren bila.

Onden bitartez komunikatzen dira.Jendearen jostagarri erabiltzen dira(aquarioetan)eta beste zenbait lekutan.Ur-azaletik taldeka doaz salto handiak eginez.

kaixo

LEPAHORIA
Lepaoria kolore iluneko larrua, marroia eta beltzaren artean aldakorra.
Lepoaren azpialdean hori-laranja kolorekoa duen mustelidoen familiako ugaztuna da, orrnoduna eta karniboroa da.
Arrak, 64-79 bitarteko luzeera du eta 1500-2000g bitartean pisatzendu;
Beste alde, emeak 59-73cm du luzeeraz eta 900-1500g bitartea pisatzen du.
Karniboroa izan arren, mikro mamiferos gain, hegazti intsektuz eta fruituz ere elikatzen da.Elikagaien eskuragarritasuna habitata eta urtaroaren araberakoa denez, dieta ere aldakorra izan ohi da. Hala ere, beste animalia batzuek utzitako sarrazkiak ere jaten ditu. Basoetan eta landaredia itxia dagoen inguruneetan bizi den animalia da lepahoria..Ugalketa, normalean,Udako hilabeteetan izaten da, uztaila eta babuztuan.Obulua ernaltzerakoan atzeratu egiten da eta ez da hurrengo urteko lehenengo hilabeteetara arte gertatzen urtarrilean eta otsailean, hain zuzen ere. udaberrian hasieran gertatzen da.Jaio eta sei hilabete aldera umeak eramangaitik bereizi eta bizitza bakartia ekiten dio.
Batzuetan lepahoriak larrua ekiteko erabiltzen da.
15-16 ilabete dituenean bikatearen bila hazten da.

URTXINTXA!!!

URTXINTXA

Urtxintxa zuhaitzetan bizi den eta iletza gorrixka duen esziuridoen familiako ugaztun karraskaria da.

Bere isatsa luzea, berezia eta iletsua da. Belarri

muturretan ile xerlo deigarriak ditu. Ilea gorrixka du buruan eta dortsalean eta sabelean, aldiz, zuriska.

Ia baso mota guztietan bizi daiteke, baina, pagadi,amezti, harizti eta erkameztiak nahiago ditu.

Bere elikagai nagusiak hazi eta fruituak dira: gaztainak, ezkurrak, pinu-haziak eta hainbat sastraka(zuhaitz txikiak).

Animalia hauek 30-35 eguneko ernaldiaren ondoren, lau- zazpi kume txiki munduratzen dituzte.

Txikiak direnean, hau da, begiak itxita dituztenean amaren esnearekin elikatzen dira. Euren kabietan bizi dira sei edo zazpi aste izan arte. Helduak egiten direnean prest daude kabietatik ateratzeko eta kanpoan dagoen mundua esploratzeko.

Karraskari hauek eragiten duten kalte bakarra hau da: hodi eta teilatuetan zikinkeria utzi eta zuloak egiten dituztela.

GAELLE ROCHER

Nor irabazi du ipuinen lehiaketa????

Gaur gurera Leire Aiartzabuena etorrida eta guk June eta Irune(ni) entrebizta txiki bat egingo diogu. Espero dot eroso egotea. Beste barik hasiko gara entrebistakin:

Irune:
- Pozik zaude bertsoen eta ipuinaren saria irabazi duzulako?

Leire:
-Ba, bai ez da lehenengo aldixe, urtero irabazten dot eta aurten be irabazi dot. Je, je, je, je, je, je.

Irune:
-Urduri jarri zinen saria artzerakoan?

Leire:
-Ez, aurten izen da urduri gutxien euki dodan urtie.

Irune:
-Zergatik Bertosa izan da bertsoen izenburua?

Leire:
-Bueno ba, konturatu barik izen zan eta.... Ba, bertsoa jarri naben izenburu baina pentsatzen naben ez zabiela jarriko Bertsoak izenburutzat. Bestelan naturaren alde edo jarriko naben.

Iruen:
-Zer da lehenengo urtea irabazten duzula?

Leire:
-Ez. (pozik)

Irune:
-Zertan gastatuko duzu dirua?

Leire:
-Ba, ez dauz aukera askorik Urriken bakarrik erosi ahal dalako materiala. Ba koadernoak, liburuak eta jolasak erosiko duaz.

Irune:
Bueno ba Leire espero dot minutu hauetan ondo pasa izana. Beste barik agur eta asko gastau.